Kedi ve köpeklerde ağız ve diş sağlığı konusunda uzman olan Veteriner Hekim Efe Onur ile petlerde ağız ve diş sağlığını konuştuk.
Kedinizin yada köpeğinizin diş ağrısı mı var, diş taşı, diş dökülmesi yada ağız kokusundan mı şikayetçisiniz, dişleri mi kanıyor yada diş değişim dönemlerini mi merak ediyorsunuz? O halde bu video yazımız tam size göre.
Kedi ve köpeklerde ağız ve diş sağlığı nasıl kontrol edilir?
En güzel yolu her gün kedi ve köpeğinizin dişini fırçalamaktır. Çünkü normal bir dokuyu her gün gördüğünüzde anormal bir dokuyu her gün yakalarsınız. Diyelim ki kana gördünüz, renk değişimi gördünüz, daha önce olmayan bir kitle yakaladınız veya dişte bir kırık gördünüz bu sizin için bir alarm olmalıdır. Hemen veteriner hekimize gidip durumu anlatmanızı sağlar. Ama 3 yıl boyunca hayvanın ağzına bakmazsanız bunun ağzı neden kokuyu dersiniz. Kendi dişinizi 3 yıl fırçalamayın, aynı şey sizde de olacaktır.
Kedinizin köpeğinizin sürekli dişleri dökülüyor yada diş taşı yapıyorsa nasıl önlem alınır?
0:59 Önemli olan sorunun sebebinin tespit edilmesi. Hastalık sürekli tekrarlıyorsa ya eksik tedavi yada eksik teşhis söz konusudur. Önemli olan hastalığın mekanizmasını iyi anlamaktır. Bu hastalığın bir sene sonra nereye gideceğini bilimsel olarak ön görmek hekimin görevdir. Önemli olan diş eti enfeksiyonuna bireysel olarak bir hassasiyet var mı yok mu bunun teşhis edilmesi, eğer ki böyle bir durum varsa dişlerin çekilmesi, eğer uygulanabiliyorsa her gün diş fırçası yapılması en doğru tedbirdir. Önemli olan burada hastanın dişlerinin neden döküldüğünün belirlenmesi. Diş taşı yada diş eti enfeksiyonun yanısıra bazen yaşlı hastalarda tümörler de buna yol açabiliyor. Bazen kedilerde gördüğümüz üzere bağışıklık sisteminin kendisinin saldırmasından ortaya çıkan problemler var. Bu hastalarda vücut dişleri yabancı cisim zannediyor ve tamamını çekmeden hastayı iyileştiremiyoruz. Bu gibi problemlerde diş eti ve ağız enfeksiyonuna yol açabiliyor.
Dişi ağrıyan kedi ve köpekler nasıl durur?
02.23 Burada önemli olan ise ağrıyı tanımlayabilmek. Kedi ve köpeklerde ağrıyı tanımlamak farklıdır. Ama genel olarak ağzını kullanmak istememesi, daha önce frizbi tutuyordu artık tutamıyor, daha önce ip halat çekiştiriyordu şimdi çekmek istemiyor, daha önce topu atardık getirirdi artık tutamıyor gibi belirtiler ağzın fonksiyon kaybının bir işareti olabilir.
Kedi için ise kediler ağrılarını saklama eğilimindedir, bu doğalarından gelir çünkü ağrı zayıflıktır. Külhanbeyi gibi düşünmek lazım biraz kedileri. Bir yere çarpar size belli etmez gider koltuğun arkasında yalanır. Çünkü zayıflık belirtisi sürüdeki durumunu düşürecektir. Her zaman bunu düşünür kedi. Kedinizi daha seyrek bir biçimde ortalıkta görüyorsanız, sosyalizasyonu azaldı ise, daha çok saklanıyor ise, kendisini yalamak istemiyor ise dilimi rahat hareket ettiremiyorum, rahat yutkunamıyorum demektir.
Salya akıtıyorsa bu dilimi oynatamıyorum çünkü dilleri dikenlidir, ağızlarındaki yaralara sürekli battığı için dilini oynatmak istemez ve kedinin salyası dışarı doğru akar. Bu çok şiddetli ağrı anlamına gelir. Fops Sendromu yada feline stomatitlerde gördüğümüz aşırı ağrı, elektrik çarpmış benzeri ağrıysa insanlardaki nöral fasiyal nevraljiye benzetilebiliyor. Hastanın durup yere bağırması, çığlık atması ile karakterize. Onu çok ıskalamaz mümkün değil. Ama yemek yemeyene kadar beklemeyin ne olur. Yani kediniz saklanıyorsa, kendisini daha az temizliyorsa ve ağzında da bir koku varsa lütfen veteriner hekiminize götürün. Sadece diş etinin yüzeyine değil çünkü dişlerin sadece %30’u dışarda, yetmişi diş etinin içindedir. Röntgen çekerek dişin tamamının muayene edilmesini talep edin. Önemli olan faktör bu. Dışardan herşey normal gözükebilir, röntgen çekildiğinde kökte problem olduğu görülebilir.
Kedi ve köpeklerde diş değişim dönemi ne zamandır?
04.50 Hastalarımızın süt emme dönemlerinde dişlerinin olmaması tabiki annlerinin de işlerine gelen bir durum. 45-50 günlükken artık süt dişleri çıkmaya başlayan yavrular artık anneye de rahatsızlık vermeye başlar. İlk 1 hafta kesiciler çıkar, sonra köpek dişleri sonra yavaş yavaş azı dişleri çıkar ve 6 ay boyunca o süt dişlerini kullanırlar. Bu süt dişleri 6 aylık olduklarında tamamı değişir ve kalıcı dişler çıkar. Kediler için 30, köpekler için 42 tane kalıcı diş tanedir. Köpekler bizim 12 yaşımıza kadar çıkarttığımız 32 tane dişin 10 tane fazlasını 6 ay içinde çıkarıyor. Hem süt hem kalıcı dişlerini çıkartıkları için ciddi bir diş eti kaşınması demek tabi.
Yaşlı kedi ve köpeklerde diş dökülmesi ne zaman olur?
05.53 Maalesef hastalarımız o kadar yaşayamıyor. Diş eti enfeksiyonlarına bağlı olarak bazen 3 bazen 13-14 yaşında diş kaybı yaşanabiliyor. İnsanlar gibi 80-90 yaşında kemik erimesi sebebi ile yaşanan diş dökülmesi kedi ve köpeklerde yok.
Kedi ve Köpeklerde Diş hastalığının en sık görülen 5 belirtisi nedir?
06.15 Ağızlarını kullanamama, temizlenememe, mama düşürme, oyun oynamak istememe gibi belirtiler ile ortaya koyarlar.
Odaya girdiğinizde anlayabileceğiniz kadar bir koku varsa bu ciddi bir alarmdır. Ha tezgahta bırakmışsınız eti çürümüş ha ağızdaki et çürümüş. Kedi veya köpeğinizden aşağı yukarı aynı ağız kokusu gelecektir. Çok bilinen bir yanlış bilgi kedi ve köpeğin ağzı kokar. Hayır kedi ve köpeğin ağzının kokmaması lazım. Koku varsa enfeksiyon vardır. Oyuncakların üzerinde, su veya mama kanında kanama görebilirsiniz. Kedi veya köpeğin ağzı normalde kanamaz. Diş etinde morarma veya daha önce olmayan bir renk değişimi görüyorsanız bu bir alarm.
Kedi ve köpeklerde ağız kokusu sebepleri nelerdir, önlemek için neler yapılabilir?
07.20 Kedi ve köpeklerde ağız kokusunun sebebi aslında bakterilerin hayatta kalmaya çalışmasıdır. Akşam fırçalarsınız sabah dişinizde sümüksü bir katman ile uyarsınız. Bu bakterilerin diş yüzeyine yapışması ve kendilerini korumak için bir biyofilm salgılaması, bir kalkan bir zırh salgılaması nedeniyle oluşur. Eğer bu hergün fırçalanarak uzaklaştırılmazsa salyadaki kalsiyumu çekerek diş taşına dönüşür. Bu tabakaların üzerine yenilerinin eklenmesi daha kolaydır. Bakteriler tutunacak yüzey bulur. Vücut diş taşının bakteri olduğunu anlar ve o bakteriyi uzaklaştırmak için oraya bağışklık sistemini gönderir. Ve bu ikisi arasındaki savaş ölümler ile sonuçlanır. Ölen bakterilerin ve bağışıklık sistemi hücrelerinin saldığı koku da çürüyen ölü bakterilerin kokusudur. Dolayısıyla ağızdan gelen bu sülfürümsü çürük et kokusu tamamen enfeksiyon varlığının kokusudur. Dolayısıyla ağızdan gelen bir koku varsa büyük olasıklıkla diş eti enfeksiyonudur. Ancak şeker hastalığı veya çeşitli hormonal bozuklukları, mide rahatsızlıkları da ağız kokusuna yol açtığı için önce ağızda bir problem olmadığının kanıtlanması sonra diğer hastalıklara odaklanılması gerekir.
Kedimizin veya köpeğimizin dişleri kanıyorsa ne yapmalıyız?
08.42 Kedi veya köpeğinizin diş eti kanıyorsa kendi diş etiniz kanadığında ne yapacaksanız onu yapmalısınız. Yani hekime götürüp araştırılmasını isteyeceksiniz. Diş etinin üzerinde ve altındaki dokuların yani kemiğin dişe yapıştığı dokuların incelenmesi, periyodontal organ dediğimiz sementum dişi tutan yapıların hepsinin muayene edilmesi ancak anestezi altında mümkündür. Onun için sadece basit ayık muayene ile değil gerekiyorsa anestezi altında muayene ile diş ve diş eti çevresinin tamamen muayene ve tedavi edilmesi ve bu kanamanın giderilmesi için tek çözümdür.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir;
veterinerturkiye.com
Bu videonun her hakkı saklıdır.
Facebook
Twitter
Instagram
YouTube
RSS